مراودات اقتصادی ایران و افغانستان در محاق
سقوط دولت افغانستان و روی‌کار‌آمدن دولت امارت اسلامی ، شرایط این کشور را در همه زمینه‌ها در هاله ای از ابهام فروبرده است؛ چه در زمینه‌های حقوق‌بشری و مسائل مربوط به زنان، چه امور امنیتی و چه روابط اقتصادی این کشور با دیگر کشورها به خصوص ایران که از مهمترین شریک های اقتصادی این کشور به شمار می آید.
«از زمانی که دولت جدید افغانستان سرکار آمد در مراودات تجاری فی مابین دو کشور مشکلات عدیده ای بوجود آمده است، که اکثرا این مشکلات یکطرفه از سمت افغانستان است مخصوصا تحولاتی که این دولت در گمرک بوجود آورده، از جمله تعدیل نیروهای و جابجایی نیروهای متخصص باعث شده حجم صادرات و ترانزیت به افغانستان بشدت کاهش پیدا کند».
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند با بیان این جمله می گوید: متاسفانه افرادی که دولت امارت اسلامی برای تشریفات گمرکی و مرزی انتخاب کرده است در این زمینه تخصصی ندارند. هرچند تاکنون سعی شده از طرف کشورمان تعاملاتی با آنها صورت گیرد اما با گذشت یک سال ما هنوز منتظریم شرایط به حالت عادی بازگردد.
خالد اکبری با شاره به اینکه در گذشت این یک سال آنچنان که باید و شاید نتیجه ای مطلوب و مناسب به دست نیامده افزود: اگر این شرایط با روند فعلی پیش برود برای تجار و تجارت ما تغییر رویه صادرات و تجارت ، شرایط سختی به وجود خواهد آمد.
وی البته به تلاشهایی برای حل این مشکلات که برخی از آنها مربوط به گفتگوهای بخش خصوصی در دو طرف میشود اشاره کرد و توضیح داد: تا کنون چند جلسه به صورت ملاقات مرزی با حضور نماینده استانداری خراسان جنوبی ،مرزبانی ، اتاق بازرگانی و نمایندگان منطقه ویژه اقتصادی در مرز ماهیرود صورت گرفته و علاوه بر این در بخش دولتی نیز سفر وزیر خارجه دولت امارت اسلامی به ایران در راس هیاتی متشکل از تجار و رییس اتاق بازرگانی افغانستان که چند ماه پیش صورت گرفت و طی آن گفتمان های سازنده ای صورت گرفت و مقامات جمهوری اسلامی نیز مواردی که لازم بوده را به آنها متذکر شدند اما در حال حاضر یک سردرگمی در روابط خارجی احساس میکنیم.
وی اضافه کرد: موضوع مبادلات تجاری معمولا در کشورها ارتباط مستقیم به روابط سیاسی پیدا میکند، بر این اساس این پرسش از سمت تجار مطرح می شود که آیا قرار است دولت جدید را به رسمیت بشناسیم یا خیر؟ و اینکه در ادامه چه خواهد شد؟
این فعال اقتصادی که سابقه چندین ساله تجارت با افغانستان را دارد یادآور شد: این سوالی است که از دولت خودمان درخواست داریم تا با شفافیت بیشتری باید برای تجار و بازرگانان مشخص کند تا آنها نیز با توجه به رویکرد دولت ها مراودات تجاری خود را ساماندهی کنند.
اکبری ادامه داد: در سفری که «صفری» معاون دیپلماسی وزارت امور خارجه تشریف آورده بودند نیز خیلی از این مشکلات عنوان شد .
مشکلات معیشتی افغان ها
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به اینکه دولت امارت اسلامی مسلط به امور نیست و در شرایطی است که سردرگمی در روابط خارجی آن وجود دارد، گفت: می دانیم درحال حاضر مردم افغانستان در شرایطی مناسبی نیستند و دچار مشکلات معیشتی هستند و بگفته نماینده سازمان ملل ۲۰ میلیون نفر در افغانستان نیازمند کمک فوری هستند، و از آنجایی که مردم افغانستان و ایران همواره برادرانه و صبورانه در کنار هم زیسته اند ، بر این اساس پیشنهاد دادیم تا بازارچه های مرزی برای تامین معیشت مردم و مرز نشینان باز شود.
اکبری افزود: چهار بازارچه مرزی داریم که میتوان از سه بازارچه مهم یزدان، بازارچه گلورده یا میل ۷۳و بازارچه دوکوهانه نام برد، که اگر این بازارچه ها بازگشایی مجدد شود علاوه بر اینکه در معیشت مرز نشینان دوطرف تاثیر فراوانی خواهد داشت برای پیله ورانی که در بازارچه ها در سمت ما و آنها مشغول به فعالیت میشوند موثر خواهد بود.
به گفته وی متاسفانه این بازارچه ها هفت سال است که به دلایلی از سوی افغانستان بسته شده است و تاکنون در مورد این پیشنهاد مطرح شده هیچ پاسخی از سمت افغانستان دریافت نشده است.
ایراد به کیفیت محصولات
اکبری در پاسخ به اینکه امارت اسلامی محموله های سوخت را چند ماه قبل با ادعای اینکه کیفیت پایین دارد برگشت می داد و آیا این ایراد به دیگر محصولات نیز گرفته می شود؟ گفت: بله بخشی از مشکلات موجود ایراداتی است که آنها به کیفیت محصولات ایرانی میگیرند و این در حالی است که محصولات صادراتی ما به درخواست مستقیم خود تجار افغان به کارخانجات، تولید میشود و از استاندارد بالا و کیفیت مطلوبی برخوردار هستند.
اکبری توضیح داد: به طور مثال مواد غذایی،کاشی و سرامیک با کیفیتی در صادرات داریم همچنین در بحث سوخت باید گفت پژوهشکده صنعت نفت که یکی از مراجع معتبر تشخیص کیفیت در کشور ماست کیفیت بسیاری از سوخت هایی که به افغانستان صادر میشوند را تایید می کند و به جرات میتوان گفت ۸۰ درصد سوختی که از کل گمرکات به افغانستان صادر میشود یعنی دوقارون،ماهیرود و گمرک میلک از کیفیت قابل قبولی برخوردار هستند اما صحبتی که آنها میکنند کیفیتی است که ممکن است در اروپا وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: حال اینکه در شرایط کنونی آنها توان تولید و تامین این محصولات را ندارند بنابراین با ایراداتی که میگیرند در واقع برای مردم خودشان مشکلات بیشتری بوجود می آورد.
وی اضافه کرد: در چند ماه گذشته افزایش قیمت سوخت در افغانستان وجود داشت که بخشی از آن به بالا رفتن قیمت جهانی نفت ارتباط داشت و بخش قابل توجهی از آن هم به اینکه آنها در روند واردات آن محصولات به افغانستان مانع تراشی کرده اند و با این ایرادات بازار را متشنج میکنند.
اکبری تصریح کرد: دولت اسلامی افغانستان باید به خوبی بداند که دو ملت ایران و افغان همسایه های هستند که قرابت و مشترکات فراوانی باهم دارند و مخصوصا در استان مرزی ما که سالها باهم مسالمت آمیز همزیستی داشته ایم اگر با هم تعامل داشته باشیم بخش زیادی از قاچاق صورت گرفته در دوطرف از بین میرود و ما رسما میتوانیم به آنها سوخت و فرآورده های نفتی برسانیم،کشور افغانستان نیاز مبرم به این موارد دارد،امارت اسلامی باید درک فراوانی نسبت به حقوق هموطنان خود داشته باشند که بخش اصلی آن به موارد اقتصادی و تامین نیازهای اساسی مردم برمیگردد.
