هشدار مدیریت منابع آب شهرستان بیرجند درباره خشکسالی انسان‌ساخت و عدم رعایت مدیریت مصرف در همه بخش ها
هشدار مدیریت منابع آب شهرستان بیرجند درباره خشکسالی انسان‌ساخت و عدم رعایت مدیریت مصرف در همه بخش ها
دکتر ناصر نیک‌نیا، مدیر منابع آب شهرستان بیرجند در دیدار با رئیس و هیأت رئیسه کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند بیان نمود: در پی کاهش رطوبت خاک طی بیش از ده سال اخیر، محصولات کشاورزی استان به‌شدت دچار افت عملکرد شده و این امر باعث گسترش آفات و افزایش استفاده از سموم شده است.
وی با بیان اینکه کشاورزی استان امروز با دو نوع خشکسالی مواجه است، افزود: در حال حاضر، علاوه بر خشکسالی هیدرولوژیکی، شاهد خشکسالی اجتماعی- اقتصادی در بخش کشاورزی نیز هستیم که به علت مداخلات غیرکارشناسی انسانی به وجود آمده است.
ناصر نیک‌نیا تاکید کرد: «یکی از مهم‌ترین عوامل خشکسالی انسان ساخت ، احداث بی‌رویه بندها و سدهای کوچک و ذخیره آب در پشت آن‌ها، شورشدن خاک به دلیل کاهش کیفیت اب و استفاده از کودها در خاک است.
وی افزود: نتایج مطالعات و بازرسی‌ها نشان می‌دهد که تاکنون بالغ بر ۴۰۰ بند بی‌صاحب و اکثراً معیوب در استان شناسایی شده‌اند که بسیاری از آن‌ها منشأ مشکلات آبی در مناطق پایین دست بوده‌اند.
مدیریت منابع آب شهرستان بیرجند افزود: تمامی این تجربیات، ناشی از ضعف جدی در تصمیم‌گیری در سنوات قبل و نبود نگاه کارشناسی واحد در مدیریت منابع آب را نشان می‌دهد. در دنیا، پیوند آب-غذا-انرژی در حال حاضر مطرح بوده و بدون هماهنگی پیوسته این سه بخش شرایط سخت تر خواهد شد. لازم است برای حل این معضل جلسات تخصصی و اتاق فکر با حضور کارشناسان مرتبط برگزار شود و درباره پیاده سازی مدیریت آب-غذا-انرژی در استان تصمیم گیری شود.
نیک‌نیا خاطرنشان کرد: برای جبران خسارات وارده ناشی از خشکسالی اجتماعی-اقتصادی بر بخش کشاورزی، باید هدایت صحیح سرمایه و رفع ناترازی مالی در اولویت قرار گیرد. خوشبختانه طی سال‌های اخیر، تسهیلات کم‌بهره و اعتبارات ویژه‌ای برای حمایت از کشاورزان در نظر گرفته شده که می‌تواند بخشی از مشکلات موجود را مرتفع سازد.
وی در پایان با اشاره به اهمیت مدیریت یکپارچه آب-غذا و انرژی تأکید کرد: پروژه‌هایی مانند احداث نیروگاه برق از منابع تجدید پذیر یا تخصیص منابع جدید در راستای مدیریت یکپارچه آب-غذا و انرژی می توانند مشکلات خشکسالی و کم‌آبی استان و تامین غذا را حل کند. چاره کار، نگاه علمی، برنامه‌ریزی جامع و پایبندی به نظرات کارشناسی است.
احسان بیکی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند در این دیدار گفت: استان خراسان جنوبی این روزها با مشکلات جدی در زمینه آب و چاههای آب کشاورزی مواجه است.
بیکی با اشاره به کاهش منابع آبی و استمرار خشکسالی در سطح استان، اظهار داشت: کمبود بارش‌ها و کاهش سطح سفره‌های زیرزمینی باعث شده بسیاری از چاههای کشاورزی با افت شدید آبدهی روبه‌رو شوند و کشاورزان منطقه با مشکلات زیادی برای تامین آب مورد نیاز محصولات خود مواجه باشند.
وی افزود: عدم مدیریت صحیح منابع آبی این وضعیت را تشدید کرده است و اگر برنامه‌ریزی منسجمی برای حفظ و احیای منابع آبی استان از سوی مسئولان ذی‌ربط صورت نگیرد، بخش کشاورزی خراسان جنوبی با چالش جدی روبرو خواهد شد.
بیکی تاکید کرد: «حمایت دولتی از کشاورزان، ارتقای بهره‌وری آب، اجرای طرح‌های نوین آبیاری و استفاده از روش‌های دانش‌بنیان، می‌تواند بخشی از مشکلات فعلی کشاورزان را کاهش دهد و زمینه پایداری تولید کشاورزی استان را فراهم کند.»
به گفته رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند، حل معضل آب نیازمند همکاری و هم‌افزایی همه دستگاه‌ها و همچنین فرهنگ‌سازی در میان کشاورزان برای مصرف بهینه آب است و کاهش پروانه های بهره برداری چاههای کشاورزی بدون هیچ طرح و برنامه جایگزین برای درآمد کشاورزان و قطعی مستمر برق چاههای کشاورزی در آینده نزدیک بخش کشاورزی استان را دچار بحران خواهد کرد
