گشایش دروازه‌های تجارت ایران و افغانستان؛ خراسان جنوبی و فراه در مسیر توسعه مشترک
در دیداری صمیمانه و مهم میان فعالان بخش خصوصی استان خراسان جنوبی و والی ولایت هرات کشور افغانستان، علیرضا خامه‌زر، رئیس اتاق بازرگانی بیرجند، گزارشی جامع از وضعیت اقتصادی استان و ظرفیت‌های مشترک منطقه‌ای ارائه نمود.
وی در ابتدای سخنان خود، از تلاش‌های استاندار، رئیس مجمع نمایندگان خراسان جنوبی ، نمایندگی وزارت امور خارجه و همچنین مدیریت منطقه ویژه اقتصادی و تجار و بازرگانان خراسان جنوبی تشکر ویژه به عمل آورد و ابراز امیدواری کرد: این نشست‌ها زمینه‌ساز توسعه مناسبات اقتصادی بین دو استان و کشور افغانستان شود.
رئیس اتاق بازرگانی،صنایع،معادن و کشاورزی بیرجند با اشاره به ۳۳۰ کیلومتر مرز مشترک استان با افغانستان و وجود مرز رسمی ماهیرود، که حدود ۵۰ درصد تجارت ایران و افغانستان از طریق آن انجام می‌شود، بیان کرد: حجم سرمایه‌گذاری در مجتمع مرزی ماهیرود بالغ بر ۵۴ گروه سرمایه‌گذاری است که بخش قابل توجهی از آن مشترک بین فعالان اقتصادی دو کشور است.
وی افزود: خراسان جنوبی دارای ۱۱ شهرک صنعتی، ۲۳ ناحیه صنعتی و منطقه ویژه در مرکز استان و نقطه صفر مرزی است که ظرفیت‌های فراوانی در حوزه تولید سیمان، خوراک دام، فولاد، زغال‌سنگ، طلا و سایر مواد معدنی دارد.
خامه‌زر با اشاره به رتبه اول کشور در استخراج زغال‌سنگ و تولید مواد نسوز و همچنین در اختیار داشتن ۵۸ نوع ماده معدنی از ۶۳ ماده معدنی شناسایی شده در ایران، این استان را یکی از قطب‌های معدنی کشور معرفی کرد.
وی همچنین به توانمندی‌های کشاورزی استان اشاره کرد و گفت: خراسان جنوبی رتبه اول تولید زرشک و عناب، رتبه پنجم تولید پسته و رتبه هفتم تولید پنبه در کشور را داراست..
به گفته وی در بخش صنعت مرغداری نیز زنجیره کامل تولید مرغ تخم‌گذار و مرغ مادر در استان برقرار است.
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند، ظرفیت‌های استان در حوزه صادرات و ترانزیت کالا را نیز قابل توجه دانست و ابراز امیدواری کرد: با به‌ثمر رسیدن پروژه‌های جاده‌ای و زیرساختی، حجم تجارت دو سوی مرز به شکل چشمگیری افزایش یابد.
وی در بخش آموزش و درمان نیز اعلام کرد: خراسان جنوبی دارای ۳۰ هزار دانشجو، از جمله ۸۰۰ دانشجوی افغانستانی، و زیرساخت‌های مناسب درمانی است که آمادگی جذب گردشگران سلامت از افغانستان را دارد.
در پایان، خامه‌زر بر لزوم همکاری‌های سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه صنایع تبدیلی معدن، واردات مواد معدنی و توسعه گردشگری تاکید کرد و خواستار گسترش روابط تجاری، اقتصادی و فرهنگی بین دو منطقه شد.
ماهیرود، ستون فقرات اقتصاد ایران و افغانستان است
سیدمحمدرضا هاشمی، استاندار خراسان جنوبی در نشست هیأت اداری، سیاسی و تجاری افغانستان با فعالان اقتصادی استان، با تأکید بر اهمیت گسترش روابط دوجانبه میان دو استان هم‌مرز، اظهار داشت: استان فراه برای خراسان جنوبی یک فرصت راهبردی است و قطعاً باید از ظرفیت‌های مشترک موجود به بهترین شکل استفاده شود.
وی با اشاره به اشتراکات دینی، فرهنگی و جغرافیایی دو ملت، افزود: جمهوری اسلامی ایران و کشور افغانستان اشتراکات عمیق و ریشه‌داری دارند و این اشتراکات می‌تواند بستر مناسبی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی، علمی و فرهنگی باشد.
استاندار از رشد قابل توجه روابط تجاری دو استان خبر داد و گفت: بیش از ۳۸ درصد صادرات ایران به افغانستان از مرز ماهیرود انجام شده که نشان‌دهنده اهمیت این مرز در مبادلات اقتصادی است.
هاشمی مرز ماهیرود را ستون فقرات اقتصاد دو کشور توصیف کرد و ادامه داد: در گذشته فعالیت این مرز تا ساعت ۵ عصر بود، اما اکنون با افزایش ساعات کاری تا ۱۱ شب، روزانه شاهد تردد بیش از ۳ هزار نفر از این مرز هستیم.
وی از سرمایه‌گذاری بیش از ۱۷ هزار میلیارد ریالی در بازارچه مرزی ماهیرود گفت و متذکر شد: با تکمیل ۱۰۰ درصدی زیرساخت‌ها، اکنون فرصت مناسبی برای توسعه تجارت، گردشگری سلامت و همکاری‌های علمی و دانشگاهی فراهم شده است.
استاندار با اشاره به پیگیری‌های صورت گرفته برای اتصال جاده‌ای بهتر میان دو استان گفت: طرح راه ماهیرود – فراه که سال‌ها معطل مانده بود، با دستور رئیس جمهور و پیگیری‌های وزارت راه و شهرسازی در اولویت قرار گرفته و در حال اجراست.
هاشمی از آمادگی کامل استان برای همکاری در زمینه‌هایی چون کشاورزی، فرآوری معادن، انرژی‌های تجدیدپذیر، دانش‌بنیان، مسکن و گردشگری سلامت خبر داد.
وی با تأکید بر تقویت وحدت و همدلی میان دو ملت، متذکر شد: ما باید با تمرکز بر اشتراکات، فصل جدیدی از همکاری‌های راهبردی، اقتصادی و فرهنگی را آغاز کنیم.
ظرفیت های مختلف افغانستان، فرصتی مناسب برای سرمایه گذاری است
مولوی غوث‌الدین رهبر، والی فراه افغانستان در دیدار با فعالان اقتصادی و مسئولان استان، ضمن قدردانی از میزبانی جمهوری اسلامی ایران و مردم مهمان‌نواز خراسان جنوبی، اظهار داشت: پذیرش مهاجران افغان توسط ایران طی چهار دهه گذشته، نمادی از برادری و ارزش‌های انسانی جاودانه است که در حافظه ملت افغانستان باقی خواهد ماند.
وی با اعلام آمادگی کامل برای توسعه همکاری‌های همه جانبه اقتصادی، امنیتی و فرهنگی با جمهوری اسلامی ایران، از سرمایه‌گذاران ایرانی دعوت کرد با اطمینان به افغانستان سفر کرده و در پروژه‌های اقتصادی این کشور سرمایه‌گذاری کنند.
والی فراه بر اهمیت گسترش روابط تجاری و همکاری‌های اقتصادی میان دو طرف تأکید کرد و یادآور شد: باوجود زمین‌های هموار و آب کافی، از سرمایه‌گذاران ایرانی دعوت می شود در پروژه‌های زراعی، بسته‌بندی و صادرات محصولات کشاورزی افغانستان مشارکت نمایند.
غوث الدین رهبر با اشاره به ظرفیت اقلیمی مناسب برای احداث باغ‌های انار، انگور، خرما و زیتون، بر بهره‌گیری از فناوری‌های نوین خراسان جنوبی برای تحولات مثبت در بخش باغداری فراه تأکید کرد.
وی از متخصصین کشاورزی خراسان جنوبی خواست تا به منظور ارزیابی شرایط زمین و اقلیم، به ولایت فراه سفر کرده و زمینه‌های سرمایه‌گذاری در بخش زراعت و باغداری را بررسی نمایند.
والی فراه براهمیت همکاری‌های مشترک در بخش فرهنگی، علمی و آموزشی و برگزاری نشست‌های علمی و برنامه‌های آموزشی که می‌تواند زمینه‌ساز تقویت روابط دو کشور باشد نیز تأکید کرد.
غوث‌الدین رهبر با یادآوری تعهدات مشترک تجاری و مرزی ایران و افغانستان، خواستار تسریع در اجرای توافقات شد و ابراز امیدواری کرد؛ این اقدامات موجب بهبود وضعیت مرزها و تسهیل تجارت بین دو کشور شود.
در جریان دیدار فعالان اقتصادی خراسان جنوبی با والی ولایت فراه افغانستان، دو تفاهم‌نامه مهم همکاری اقتصادی میان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند با نهادهای اقتصادی ولایت فراه به امضاء رسید.
تفاهم‌نامه نخست با هدف توسعه روابط اقتصادی دوجانبه، میان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند به ریاست آقای علیرضا خامه‌زر و اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری ولایت فراه به ریاست آقای دین‌محمد نعمتی امضاء شد. این تفاهم‌نامه شامل محورهایی از جمله اعزام و پذیرش هیأت‌های تجاری، برگزاری نمایشگاه‌های مشترک، ایجاد بانک اطلاعاتی فعالان اقتصادی، پیگیری مشکلات تجار، برگزاری نشست‌های مرزی فصلی، تسهیل روندهای گمرکی، و تلاش برای بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل میان دو منطقه است.
همچنین در قالب این تفاهم‌نامه، تأکید ویژه‌ای بر آموزش فعالان اقتصادی جهت تنظیم قراردادهای معتبر با قابلیت داوری اتاق‌ها در صورت بروز اختلاف شده است.
تفاهم‌نامه دوم، همکاری‌های سه‌جانبه بین اتاق بازرگانی بیرجند، سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی و اتاق تولیدات زراعت و مالداری ولایت فراه را هدف قرار داده است. این تفاهم‌نامه با هدف انتقال دانش فنی، توسعه کشت قراردادی، بهبود بهره‌وری در بخش‌های کشاورزی و دامپروری، و ایجاد زیرساخت‌های فنی و مهندسی برای ارتقاء تولیدات دو طرف به امضاء رسید.
بر اساس این تفاهم‌نامه، طرف ایرانی متعهد به ارائه خدمات تخصصی، بذرهای اصلاح‌شده، آموزش، مشاوره و تجهیزات لازم شده است و طرف افغانستانی نیز تأمین محصولات باکیفیت را در زمان مناسب بر عهده گرفته است. همچنین توسعه کشت گلخانه‌ای، مکانیزاسیون کشاورزی، صنایع تبدیلی، دامپروری، زنبورداری، و آبزی‌پروری از دیگر زمینه‌های همکاری ذکر شده در این سند مشترک است.
این تفاهم‌نامه‌ها به مدت سه سال معتبر بوده و اجرای آنها در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی ایران و حکومت امارت اسلامی افغانستان خواهد بود.
این اسناد همکاری در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۴۰۴ با حضور مقامات و فعالان اقتصادی دو طرف به امضاء آقای علیرضا خامه‌زر، رئیس اتاق بازرگانی بیرجند، آقای داوود هراتی، رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، و آقای زلمی محمدی، رئیس اتاق تولیدات زراعت و مالداری ولایت فراه، رسید.
