هم مرزی با افغانستان پتانسیلی که از آن غفلت می شود؛ ضرورت بازاریابی در حوزه تجارت با همسایه
خراسان‌جنوبی یکی از استان‌های هم مرز با کشور افغانستان است، که اگر از پتانسیل مرزی و ظرفیت های آن به درستی استفاده شود نه تنها برای کشور ارزآوری خواهد داشت بلکه برای جوانان استان نیز زمینه اشتغال را فراهم می‌کند.
نوید مقدم، معاون کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در هرات در کمیسیون مدیریت واردات و توسعه صادرات، حمل و نقل، ترانزیت و گمرک اتاق بازرگانی بیرجند گفت: از همان ابتدا که در کنسولگری مسئولیت را قبول کردم بررسی دقیق مشکلات استان‌های هم مرز با افغانستان در ارتباطات دوجانبه را در اولویت کاری قرار دادم.
وی افزود: بررسی این مشکلات با یک نامه و گزارش مشخص نمی‌شود بلکه باید بررسی میدانی و کار دقیق صورت گیرد.
نویدمقدم با اشاره به مسائل و مشکلات در ارتباط با بازارچه‌های مرزی یادآور شد: باید صدایمان را به گوش کسانی که می توانند این مشکلات را حل کنند برسانیم.
نگاهی به پتانسیل تولیدی خراسان‌جنوبی
علیرضا خامه‌زر، رئیس کمیسیون مدیریت واردات و توسعه صادرات، حمل و نقل، ترانزیت و گمرک اتاق بازرگانی بیرجند بیان‌کرد: خراسان‌جنوبی از نظر تولیدی دارای دو واحد بزرگ تولید سیمان، واحدهای بزرگ در زمینه خوراک دام و طیور، ایزوگام، کاشی و سرامیک است.
وی با اشاره به اینکه ۴۷ ماده معدنی فعال نیز در خراسان‌جنوبی وجود دارد، ادامه‌داد: ما در حوزه معدن نیز می‌توانیم خدمات فنی و مهندسی را به کشور افغانستان داشته باشیم چرا که در این زمینه پتانسیل‌های ارزشمندی داریم.
رئیس کمیسیون مدیریت واردات، توسعه صادرات و حمل و نقل اتاق بازرگانی بیرجند با تأکید بر قابلیت‌های خراسان‌جنوبی در زمینه توریست درمانی، گفت: در حوزه صادرات و حمل و نقل نیز ۵۰ درصد صادرات ایران به افغانستان از نظر وزنی و ۳۵ درصد از نظر ارزشی از مرز ماهیرود انجام می‌شود.
جاده ماهیرود به فراه ساختار مناسبی ندارد
خامه‌زر با بیان اینکه به اندازه دو برابر صادرات ایران به اروپا صادرات به افغانستان را داریم، اظهارکرد: متأسفانه جاده مواصلاتی ماهیرود به ولایت فراه ساختار مناسبی ندارد.
وی بیان‌کرد: تصور من بر این است که منحی حضور ما در بازار افغانستان رو به کاهش است چرا که رقبای جدی و جدیدی چون ترکیه، هند، پاکستان و چین در این بازار حضور دارند ولی افغانستانی‌ها به طور طبیعی به واسطه اشتراکات فرهنگی خواستار تبادلات تجاری با ایران هستند.
رئیس کمیسیون مدیریت واردات، توسعه صادرات و حمل و نقل اتاق بارگانی بیرجند گفت: تلاش ما بر این است که بتوانیم تبادلات تجاری با افغانستان را به فضای بُرد- بُرد نزدیک کنیم و شرایط واردات از این کشور را نیز هموار تر کنیم.
خامه‌زر با اشاره به اینکه یکی از مسائلی که بین ایران و افغانستان همواره مطرح بوده، بحث بازارچه‌های مرزی است، اظهارکرد: در حال حاضر از چهار بازارچه مرزی بین ایران و افعانستان در خراسان‌جنوبی فقط پایانه ماهیرود فعال است.
بهتر است ما هر بازارچه را به صادرات یکی یا دو کالای خاص اختصاص دهیم تا کم کم از حالت نیمه تعطیل درآیند
وی با اشاره به اینکه دولت افغانستان به دلایل عدیده‌ای نمی‌تواند عواید خود از گمرک و بازارچه‌های مرزی را استحصال کند و از این نظر با راه‌اندازی بقیه بازارچه‌ها چندان موافق نیستند، بیان‌کرد: بهتر است ما هر بازارچه را به صادرات یکی یا دو کالای خاص اختصاص دهیم تا کم کم از حالت نیمه تعطیل درآیند.
رئیس کمیسیون مدیریت واردات، توسعه صادرات و حمل و نقل اتاق بازرگانی همچنین بر شناسایی و تأیید چند صراف معتبر از طریق وزارت خارجه برای وجوه صادرکنندگان تأکید کرد تا مشکلات انتقال پول کاهش پیدا کند.
سید حسین خیریه رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند نیز با اشاره به توانمندی‌ها و پتاسیل‌های خراسان‌جنوبی در حوزه مرغ و تخم مرغ و سایر محصولات مرتبط با طیور گفت: ۷۵ درصد مازاد مرغ و تخم مرغ تولیدی در خراسان‌جنوبی به افغانستان صادر می‌شود.
وی با اشاره به مشکلات موجود در داخل در بحث دان بیان‌کرد: به واسطه نیاز و مشکلات داخلی صادرات دان ممنوع شد.
شرایط واردات ذرت از افغانستان فراهم شود
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند ادامه‌داد: یکی از پیشنهادات ما این است که بعد از بررسی‌های صورت گرفته شرایط واردات ذرت را از کشور افغانستان فراهم کنیم تا هم نیاز ما مرتفع و هم توازن بین واردات و صادرات در تعاملات رعایت شود.
خیریه گفت: در حوزه کشاورزی در تعاملات با افغانستان ما بیشتر به واردات محصولات کشاورزی نیاز داریم ولی از طرف دیگر مسائل بهداشتی و قرنطینه ای نیز باید مراعات شود.
وی یادآورشد: یکی از ظرفیت‌های خراسان‌جنوبی برای تبادلات با افغانستان بحث توریسم درمانی است که امکانات بیمارستانی بسیار خوبی در این زمینه در استان فراهم شده است و پیرامون آن می‌توانیم برنامه‌ریزی‌های لازم را داشته باشیم.
خالد اکبری، عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی بیرجند نیز اظهارکرد: یکی از مسائلی که در روابط با افغانستان بسیار حائز اهمیت است بحث ساماندهی ویزاهای تجاری و کاری است که باید در یک چهارچوب مشخص و با نظر اتاق بازرگانی انجام شود.
یکی از ظرفیت‌های خراسان‌جنوبی برای تبادلات با افغانستان بحث توریسم درمانی است که امکانات بیمارستانی بسیار خوبی در این زمینه در استان فراهم شده و پیرامون آن می‌توانیم برنامه‌ریزی‌ها کنیم
ضرورت ساماندهی ویزای تجاری
وی بیان‌کرد: متأسفانه گاه بی محابا ویزاهای کاری و تجاری برای افرادی صادر می‌شود که مسائل مرسوم تجاری را مراعات نمی‌کنند و این اتفاق مشکلاتی را ایجاد می‌کند.
نرگس خاتمی عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی بیرجند و از فعالان اقتصادی خراسان‌جنوبی نیز با اشاره به توانمندی‌های خراسان‌جنوبی در زمینه تولید ایزوگام گفت: ما در حال حاضر ۵۰ نمایندگی ثابت در افغانستان در این زمینه داریم.
وی با اشاره به سابقه ۱۲ ساله در زمینه صادرات ایزوگام با افغانستان افزود: آمادگی افزایش تولید و صادرات این محصول را نیز داریم.
تقلب برندهای ایرانی
این عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی گفت: یکی از گلایه‌های ما بحث تقلب در بِرندهای ایرانی در کشور افغانستان است که درباره محصول تولیدی کارخانه خود من به واسطه کیفیت بالای محصولات رخ داده بود و در این زمینه نیز باید تدبیری اندیشید.
محمد آرزومندان دبیر اتاق مشترک ایران و افغانستان و مسئول امور بین‌الملل اتاق بازرگانی بیرجند نیز پیرامون تعاملات با افغانستان اظهارکرد: در حوزه ارتباطات با کشور افغانستان بخشی از درخواست‌ها، درخواست‌های تجار ایرانی و بخشی نیز درخواست تجار افغانستانی است.
وی با اشاره به اینکه ارسال لیست تجار فعال و اطلاعات تجاری ولایت فراه و هرات از جمله درخواست‌های تجار ایرانی است، بیان‌کرد: از طرف دیگر گاه در کشور افغانستان بحث تقلب بِرندهای ایرانی نیز مشاهده می‌شود که این موضوع را نیز باید پیگیری کرد.
مسئول امور بین الملل اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به ضرورت ساماندهی ویزای تجاری برای افغانستان، یادآورشد: این مسئله یکی از درخواست‌های تجار افغانستانی است که باید تسهیل، ساماندهی و با همکاری اتاق بازرگانی صورت گیرد.
غلامحسین حسینی رئیس اتاق تعاون خراسان‌جنوبی نیز با اشاره به فعال بودن تعاونی های مرزنشین استان اظهارکرد: ۱۵۶ هزار نفر در خراسان‌جنوبی در تعاونی های مرز نشین عضو هستند.
مشکلات مرزنشینان در برگشت ارز حاصل از صادرات
وی بیان‌کرد: تعاونی‌های مرزنشین در زمینه ساختارها، کارت‌های مرزنشینی و برگشت ارز حاصل از صادرات با مسائل و مشکلاتی رو به رو هستند.
رئیس اتاق تعاون خراسان‌جنوبی ادامه‌داد: تعاونی‌های خراسان‌جنوبی آماده یک جهش هستند که از این ظرفیت باید برای توسعه استان استفاده کنیم و استاندار خراسان جنوبی نیز در این زمینه نگاه ویژه ای دارند.
حسینی با اشاره به اینکه در خراسان‌جنوبی ۳۱ هزار واحد مسکن مهر ساخته شده که حدود ۲۱ هزار واحد آن توسط تعاونی‌های ساخته شده است، یادآورشد: خراسان‌جنوبی از جمله اولین استان‌هایی بود که تعاونی‌های آن مسکن مهر خود را تحویل دادند.
وی بیان کرد: با توجه به این مسائل آمادگی داریم خدمات مشاوره‌ای و فنی و مهندسی در حوزه مسکن به کشور افغانستان بدهیم.
غفلت از بازاریابی در افغانستان
ملکی از کارگزاران رسمی گمرک در خراسان‌جنوبی و از فعالان اقتصادی با اشاره به اینکه در روابط اقتصادی و تجاری بین ایران و افغانستان موضوع بازاریابی مغفول مانده است، بیان‌کرد: بسیاری از کشورها در حوزه تجارت الکترونیک و بازار پژوهی اقدامات مؤثری در کشور افغانستان داشته‌اند.
وی گفت: با توجه به ضرورت تبادلات ریالی بین ایران و افغانستان در حوزه رفع تعهد ارزی باید تدبیری بیندیشم.
این فعال اقتصادی خراسان‌جنوبی با اشاره به ظرفیت ورود موقت کالا برای بهینه شدن تراز تجاری در روابط بین ایران و افغانستان بیان کرد: باید این پتانسیل را نیز معرفی و از آن استفاده کنیم.
مهدی حیدری‌فرد، رئیس نمایندگی وزارت امور خارجه در خراسان‌جنوبی نیز در مورد راهکارهای افزایش ارتباط با کشور افغانستان اظهارکرد: در مورد بازارچه های مرزی تعطیل شده بین ایران و افغانستان ما پیشنهادات خود را داده‌ایم که البته این ۵۰ درصد کار است و ۵۰ درصد دیگر نظر دولت افغانستان است.
راهکار بازگشایی بازارچه‌های تعطیل شده
وی با اشاره به اینکه دو طرف ایران و افغانستان بر راه اندازی یک گمرک دیگر بین دو کشور تفاهم دارند، بیان‌کرد: اگر می‌خواهیم که افغانستان نیز از بازگشایی بازارچه‌ها و یا ایجاد گمرک مرزی استقبال کند باید برای او منافع تعریف شود.
رئیس نمایندگی وزارت امور خارجه در خراسان‌جنوبی با تأکید بر اینکه یکی از برنامه‌های ما ایجاد ارتباط بین تشکل‌های اقتصادی بین ایران و افغانستان است، گفت: این ارتباط می‌تواند بین تشکل‌های تعاونی و صنعت و … باشد.
حیدری‌فر با بیان اینکه موضوع ساماندهی ویزای تجاری را نیز قبول داریم، ادامه‌داد: این مسئله نیز مورد تأکید است که ویزاهای تجاری با نظر و نامه اتاق بازرگانی باشد.
وی در زمینه پتانسیل‌های توریست درمانی در خراسان‌جنوبی یادآورشد: در خراسان‌جنوبی امکانات بسیار خوبی در این زمینه وجود دارد ولی باید با ارتباط بین مراکز درمانی دو کشور، معرفی مراکز درمانی خراسان‌جنوبی در کشور افغانستان و …این موضوع گسترش یابد و کنسولگری هرات نیز در این زمینه می تواند به ما بسیار کمک کند.
