رایزن بازرگانی ایران در افغانستان: روابط تجاری و اقتصادی ایران و افغانستان رابطه بُرد بُرد است

 محمد روستایی روز دوشنبه در نشست کمیسیون توسعه صادرات، مدیریت واردات، ترانزیت، حمل و نقل، گمرک و امور مرز اتاق بازرگانی بیرجند افزود: امنیت و رفاه مرزها و مرزنشینان در گرو این است که روابط تجاری و اقتصادی را تسهیل کرده و از سرریز منافع تجاری و اقتصادی به نفع امنیت و رفاه مرزنشینان دو کشور استفاده کنیم.

وی بیان کرد: در سازمان توسعه تجارت برای کشورهای همسایه و مسلمان از جمله افغانستان با اولویت اول یکسری برنامه‌های توسعه‌ای و ترویجی و یکسری برنامه‌ها برای رفع مشکلات تجار، صادرکنندگان و در واقع تسهیل و روان‌سازی تجارت داریم.

رایزن بازرگانی ایران در افغانستان اظهار داشت: در حوزه افغانستان یکسری برنامه‌های توسعه‌ای و ترویجی داریم همچنین یکسری برنامه‌ها برای رفع مشکلات تجار در میز افغانستان و در سازمان توسعه تجارت به طور مرتب و حداقل ماهانه رصد و جلساتی برای پیگیری برگزار می‌شود.

وی تاکید کرد: اعتقاد داریم باید روابط با افغانستان را از سطح تعاملات و مبادلات تجاری به سطح همکاری‌های اقتصادی و ایجاد درهم تنیدگی اقتصادی بین دو کشور سوق دهیم و از همه توان و تلاش خود برای رسیدن به این منظور استفاده خواهیم کرد.

روستایی تصریح کرد: بطور میانگین در پنج سال گذشته سالانه ۲.۶ میلیارد دلار صادرات به افغانستان داشتیم که تنوع محصولات صادراتی به نسبت خیلی از کشورهای پیرامونی بهتر بوده و عمدتا کالاهایی با ارزش افزوده و کیفیت بالا صادر شده است.

وی با بیان اینکه میانگین قیمت هر تن کالای صادراتی به افغانستان حدود ۵۵۰ دلار بوده که از میانگین کشوری بالاتر است گفت: این مزیت و فرصتی برای کشور است چون کالاهایی صادر شده که ارزش افزوده ایجاد کرده و در تولید و اشتغال موثر بوده‌اند به این معنا که خام فروشی نکرده‌ایم.

رایزن بازرگانی ایران عنوان کرد: میزان واردات از افغانستان به ایران قابل مقایسه با صادرات نیست و تراز به شدت به نفع ما است که این‌ موضوع همیشه مورد اعتراض طرف مقابل بوده است البته درآمد نیروی کار افغانستان در ایران با وجود بین ۱.۵ تا ۲ میلیون نفر، بالا است.

وی یادآور شد: در سازمان توسعه تجارت بحث PTA را در دستور کار داریم، البته در دولت قبلی افغانستان نیز دو دور مذاکره کردیم که با تغییر و تحولات  داخلی افغانستان و روی کار آمدن طالبان مواجه شد اما قرار است هیاتی برای مذاکره به ایران بیایند.

روستایی گفت: افغانستان لیست اقلام وارداتی شامل ۲۸ قلم را در اختیار ما قرار داده است که بیشتر محصولات کشاورزی است البته یکسری مشکلات در حوزه قرنطینه دارند و زیرساخت‌های لازم در این کشور وجود ندارد.

وی افزود: اهمیت تجارت برای ما به این دلیل است که در سازمان توسعه تجارت اعتقاد داریم باید از سرریز روابط تجاری و اقتصادی دو کشور باید به نفع امنیت و حوزه سیاسی استفاده کنیم.

رایزن بازرگانی ایران در کشور افغانستان افزود: افغانستان موضوع بازارچه‌ها را قبول ندارد لذا برخی اوقات می‌گویند نیرو نداریم و برخی اوقات می‌گویند بازارچه‌ها معبری برای قاچاق کالا بوده و درآمدی برای این کشور ندارد در حالیکه که باید در جلسات مختلف طرف افغان را متقاعد کنیم که فعالیت بازارچه‌ها برای معیشت، امنیت و رفاه مرزنشینان دو کشور اهمیت دارد.

وی بیان کرد: در حوزه تجارت سال‌ها بیان کردیم مدیرت واحد حداقل با کشور افغانستان نیست اما در این حوزه با روی کار آمدن دولت جدید اتفاقات خوبی افتاده است.

روستایی اظهار داشت: اتفاق مبارکی که امسال رقم خورد بحث هماهنگی سه استان مرزی با افغانستان برای مبادلات تجاری و مرزی با این کشور است که در این خصوص کمیته مشترکی بین استانداران سه استان برای روان‌سازی مبادلات تجاری انجام شده است.

وی با اشاره به پروژه توسعه مبادلات اقتصادی با افغانستان، تصریح کرد: در این خصوص از اتاق بازرگانی و همه دستگاه‌های مربوطه نظرخواهی کرده‌ایم و همچنان نظر و راهکار دستگاه‌های دولتی نیز مهم است.

رایزن بازرگانی ایران در افغانستان با اشاره به مشکلات مطرح شده توسط تجار و فعالان اقتصادی خراسان جنوبی، عنوان کرد: در حال حاضر در شرایط خاصی قرار داریم و تحریم‌های ناعادلانه علیه ما از سال‌ها قبل وجود دارد، از طرفی دولت افغانستان نیز دچار تغییرات حاکمیتی شده است.

وی مشکلات تجار و بازرگانان استان را به چهار دسته تقسیم کرد و افزود: برخی از موانع و مشکلات داخلی بوده و به‌ خود تحریمی (تقریبا ۷۰ درصد) برمی‌گردد که یکی از مشکلات عدم مدیریت واحد در مرزها است.

روستایی تاکید کرد: در تجارت بین‌الملل ثابت شده هر یک روز توقف محموله صادراتی یک درصد ارزش محموله برای صادرکننده افزایش هزینه دارد و توان صادراتی ما را کاهش می‌دهد.

وی مسایل پولی، مالی و نبود روابط کارگزاری در افغانستان را از دیگر مشکلات دانست و عنوان کرد: در گذشته شعبه بانکی آرین و چندین صرافی در این کشور داشتیم که کارها مدیریت می‌شد اما اکنون شورای پول و اعتبار تاکید کرده موسسان و مدیرعامل صرافی باید در همان مکان اقامت داشته باشند که به دلیل هزینه‌های بالا، این مانع ایجاد کرده است.

رایزن ایران در کشور افغانستان، نبود زیرساخت در این کشور را دیگر مشکلات برشمرد و گفت: اخیرا با تغییر و تحولات موجود این مشکل مضاعف شده است.

وی با اشاره به نبود توزان تجاری به عنوان یکی دیگر از مشکلات تجار افزود: گاهی اوقات کیفیت و برند از اهمیت زیادی برای تجار کشور مقابل برخوردار نیست.

روستایی با تاکید بر اینکه روابط تجاری و اقتصادی ایران و افغانستان یک رابطه بُرد – بُرد است بیان کرد: کشور افغانستان در حوزه امنیت غذایی نیاز به خیلی از محصولات و مواد غذایی ما دارد از طرفی حدود ۳۰ درصد بازار مصرفی افغانستان دست ما است لذا خیلی نیاز به کار تبلیغاتی نداریم.

وی اظهار داشت: دیپلماسی تجاری که زیرمجموعه دیپلماسی اقتصادی است بر این بوده تا بتوانیم ایجاد همگرایی کرده و درهم تنیده‌گی اقتصادی ایجاد کنیم.

رایزن بازرگانی ایران افزود: اکنون بحث معادن به شدت فعال شده باید مراقبت باشیم در این خصوص رقابت منفی ایجاد نکنیم.

وی بیان کرد: تجارت منتظر کسی نمی‌ماند و اگر دیر بجنبیم کشورهای دیگر بازار را به دست می‌گیرند، از جمله اینکه چینی‌ها در حوزه استخراج و اکتشاف معادن در این کشور فعالیت می‌کنند.

روستایی ادامه داد: بحث معادن برای ما چندین مزیت دارد از جمله اینکه بحث دانش فنی و مهندسی را منتقل می‌کنیم، در حوزه صادرات مجدد می‌توان چانه‌زنی کرد و درآمد ترانزیتی را افزایش داد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۴۰ درصد واردات افغانستان از جانب ایران تامین می‌شود که فرصت بسیار موثری است.

رایزن ایران در افغانستان اضافه کرد: برای این مهم باید به زیرساخت‌ها هم توجه کرد، اگر ترانزیت ما تنها به حمل و نقل افغانستان متکی باشد که عمدتا فرسوده است این فرصت‌سوزی است و درآمد ترانزیتی هم به سمت کشورهای دیگر سوق داده می‌شود.

روستایی عنوان کرد: افغانی‌ها تمایل زیادی به دیدار چهره به ‌چهره در حوزه تجارت دارند که سبب افزایش اعتماد بین دو طرف می‌شود.

وی یادآور شد: اکنون در کابل موافقت اصولی یکساله را داریم که اگر استانداردهای لازم را کسب کند تبدیل به مجوز شده و می‌تواند به عنوان مرکز تجاری و نمایشگاهی ایران در کابل فعالیت دائم داشته باشد.

رایزن بازرگانی ایران در کشور افغانستان گفت: در هرات بیشتر مدنظر ما ایجاد مرکز تجاری تخصصی است که پیگیری می‌کنیم.

وی افزود: در خصوص ماشین‌آلات خط تولید که گفته شد به افغانستان ارسال می‌شود، در وزارتخانه مرکز ساخت داخل را داریم که برای صادرات هر فردی ماشین‌آلات درخواست بدهد به این مرکز معرفی می‌شود.

روستایی بیان کرد: تسهیل ویزای تجاری برای تجار و صنعتگران را در حال پیگیری داریم تا ویزای تجاری و کثیرالورود هم با همکاری اتاق ایران و افغانستان و اتاق تجارت سرمایه‌گذاری هرات داشته باشیم.

وی با بیان اینکه تبادل آمار و ثبت برند یکی از برنامه‌های ما است اظهار داشت: می‌توان در این خصوص تجار از توان شرکت‌های مدیریت صادرات مشاوره بگیرند.