عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند گفت: ۲۰ تا ۲۵ درصد تولیدات استان به افغانستان صادر می‌شود و سیمان، کاشی و سرامیک، گازوئیل، هیدرو کربن سبک، روغن سوخت تقطیری، صیفی جات و هیدروکربن عمده اقلام صادراتی استان به این کشور هستند.
علیرضا خامه‌زر روز دوشنبه در کمیسیون توسعه صادرات، مدیریت واردات، ترانزیت، حمل و نقل، گمرک و امور مرز اتاق بازرگانی بیرجند که با حضور رایزن ایران در کشور افغانستان برگزار شد، افزود: فاصله مرز استان تا مراکز جمعیتی کشور افغانستان از جمله کابل و قندهار کمتر از سایر مرزها است.
وی اظهار داشت: در مجموع ۵۰ درصد کالاهای صادراتی کشور به افغانستان از لحاظ وزنی از خراسان جنوبی خارج می‌شود.
رئیس کمیسیون توسعه صادرات، مدیریت واردات، ترانزیت، حمل و نقل، گمرک و امور مرز اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به برخی مشکلات تجار استان، تصریح کرد: یکسری از مشکلات تجار و فعالان اقتصادی استان مربوط به داخل و یکسری مربوط به آن سمت مرزها است.
وی اظهار داشت: تجار استان‌هایی که عمده تجارت آنها با افغانستان است از جمله خراسان جنوبی، با اجرای طرح رفع تعهدات ارزی دچار مشکل شدند، چون صادرات به صورت ریالی انجام می‌شود.
خامه‌زر با بیان اینکه با سازوکاری که تعریف شده نمی‌توانیم در استان رفع تعهدات ارزی انجام دهیم، تصریح کرد: عمده تجارت استان ما با افغانستان است و برای رفع این مشکل جلسات متعددی برگزار و موضوع پیگیری شده اما به نتیجه نرسیده است.
وی ادامه داد: از طرفی رفع تعهدات ارزی را به معافیت مالیاتی منوط کرده‌اند، لذا اجرای این طرح بزرگترین معضل حوزه صادراتی ما است و ما صادرکنندگان بخش خصوصی بجای فکر کردن به بازاریابی و معاملات باید به فکر رفع تعهدات باشیم.
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی بیرجند تفاوت نرخ ارز به صورت روزانه را از دیگر مشکلات برشمرد و عنوان کرد: در چنین شرایطی واحدهای تولیدی نیز با مشکل مواجه شده‌اند، نمی‌توان قرارداد حداقل یکماهه منعقد کرد و سبب بدنامی شده و اعتماد حوزه تجارت بین‌الملل را از بین میبرد.
وی با تاکید بر اینکه عمده مشکلات مربوط به صادرات مربوط به مسائل داخلی است، یادآور شد: اینگونه مشکلات را می‌توان در داخل و با همکاری یکدیگر به سرانجام رساند.
خامه‌زر گفت: در خصوص بحث انتقال پول از افغانستان به ایران هیچ سازوکاری وجود ندارد، لذا این سبب شده سود صرافی‌های افغانستان از تاجر خیلی بیشتر باشد.
وی با اشاره به مشکلات برون‌مرزی افزود: رقابت سنتی میان ایران و پاکستان از گذشته وجود داشته و هنوز هم هست و بسته بودن یکطرفه سه مرز استان از جانب افغانستان از جمله این مشکلات است.
وی بیان کرد: تجار افغانستانی درخواست دارند، وارداتی در حوزه محصولات کشاورزی به کشور یا استان خراسان جنوبی داشته باشیم که در این خصوص تقاضا داریم موضوع از طریق وزارت جهاد کشاورزی افغانستان پیگیری و زمینه واردات برخی محصولات از قبیل دام فراهم شود.
رئیس کمیسیون توسعه صادرات، مدیریت واردات، ترانزیت، حمل و نقل، گمرک و امور مرز اتاق بازرگانی بیرجند با بیان اینکه می‌توان از کالاهای ۱۹گانه افغانستان برای واردات استفاده کرد، گفت: یکسری اقلام وارداتی به کشور ممنوعه اعلام شده که می‌توان از ظرفیت مازاد کشور افغانستان استفاده کرد.
وی افزود: در زمینه واردات از کشور افغانستان به ایران به ویژه در خصوص دام زنده یا گوشت، یکسری مشکلات از قبیل نبود پروتکل‌های بهداشتی در تجهیزات و امکاناتی مانند قرنطینه وجود دارد که ما باید اقدامات لازم را انجام دهیم.
خامه‌زر بیان کرد: محصولات کشور افغانستان سالم بوده و حتی در برخی موارد از کودهای شیمیایی هم استفاده نمی‌کنند، این محصولات اگر ارگانیک نباشد، حتما سالم است.
وی عنوان کرد: مشکل این است سیاست‌گذاران ما افغانستان را به عنوان شریک تجاری نپذیرفته‌اند، در حالیکه ۹۹ درصد کالاهای صادراتی سفارش خود تجار است.
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی بیرجند یادآور شد: اگر کالایی با کیفیت پایین‌تر به این کشور صادر می‌شود به خصوص در حوزه فرآورده‌های نفتی، سفارش تجار این کشور است، در غیر اینصورت اقلام با کیفیت استاندارد صادر می‌شود.
وی گفت: برخی تجار افغانستانی بدون دانش وارد کار شده و با افرادی که به خصوص در حوزه فرآورده‌های نفتی اصالت ندارند، وارد مذاکره می‌شوند.
خامه‌زر افزود: مرز ماهیرود سومین مرز مشترک با کشور افغانستان است که علیرغم عمر کوتاه آن، اما گاهی اوقات گوی سبقت را از استان‌های دیگر مرزی با این کشور ربوده است.
نائب رئیس هیئت مدیره شرکت سیمان باقران هم با اشاره به اینکه کارخانه سیمان باقران صادرات محور است، گفت: این واحد ۸۵ درصد صادرات به افغانستان و تامین کننده ۳۵ درصد نیاز افعانستان در بحث سیمان است.
سیدمهدی کاظمی با اشاره به برخی مشکلات ایجاد شده برای این واحد تولیدی افزود: در نیمه دوم سال گذشته ۱۱۷ روز گاز نداشتیم و ۳۴ میلیارد تومان برای افزایش سوخت اول به دوم هزینه کردیم.
وی با بیان سه ماه در سال هم معمولا مشکل برق داشته و بلاتکلیف هستیم، اظهار داشت: به عنوان یک واحد صادرات محور مشکلی در آن طرف مرز نداریم بلکه تمام مشکلات ما مربوط به داخل بوده و اساسی‌ترین مشکل هم سوخت است.
نائب رئیس هیئت مدیره شرکت سیمان باقران بیان کرد: در حال حاضر سوخت به عنوان یک فرصت می‌توانست عاملی برای توسعه صادرات پایدار باشد اما به مشکل تبدیل شده است.
وی گفت: ۱۱ میلیون تن صادرات سیمان به عراق داشتیم که در حال حاضر به صفر رسیده است.
کاظمی افزود: درخواست داریم در اینگونه جلسات دستگاه‌های موازی را هم دعوت کنید تا شنونده مشکلات بوده و اقدامی برای حل آن انجام دهند.
وی عنوان کرد: زمانی حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن سیمان به افغانستان صادر می‌کردیم که اکنون به ۸۰۰ هزار تن کاهش یافته است، این میزان نیز اگر سوخت تجار تامین نشود از دست خواهیم داد که این به ضرر ما است.
نائب رئیس هیئت مدیره شرکت سیمان باقران بیان کرد: سال گذشته در این بازه زمانی حدود ۳۰۰ هزار دلار پول افغانی در دست ما بوده که سیمان را به نرخ روز به طرف افغان بدهیم.
کاظمی افزود: در حال حاضر حدود ۳۵۰ هزار تن سیمان و کلینکر ذخیره در مرز داریم در حالیکه به دنبال خریدار هستیم.
وی با اشاره به وجود مرز میل ۷۳ در ۳۴ کیلومتری کارخانه سیمان باقران تصریح کرد: این مرز از معبرهای فعال در این منطقه بوده اما سال‌های قبل به صورت یکطرفه از جانب افغانستان بسته شده است.
نائب رئیس هیئت مدیره شرکت سیمان باقران ادامه داد: اگر میل ۷۳ که در نزدیکی کارخانه سیمان باقران است بازگشایی شود و صادرات سیمان از اینجا انجام گیرد فقط برای کارخانه سیمان باقران در سال ۱۲۰ میلیارد تومان سودآوری دارد که این تبدیل به دلار شده و منافع ملی کشور است که درخواست توجه و پیگیری بازگشایی داریم.
