بیرجند- در حالی بسیاری از صنایع در خراسان‌جنوبی با چالش آب رو به رو هستند که به اعتقاد کارشناسان برخی از صنایع آب بر جانمایی درستی نشده و اجرای راهکاری‌هایی چون استفاده از پساب نیز کند پیش می‌رود.
بازار گروه استان‌ها: خشکسالی و کمبود آب تنها برای آب شرب مردم و حوزه کشاورزی مشکل ایجاد نکرده است، بلکه در این میان صاحبان صنایعی که به واسطه دغدغه‌هایی در حوزه اشتغال‌زایی و اقتصاد اقدام به سرمایه‌گذاری کرده‌اند نیز برای تأمین آب کارخانه‌های خود با مسائلی رو به رو هستند.
از طرف دیگر بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران معتقدند سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع باید متناسب با اقلیم هر منطقه باشد و راه‌اندازی و ایجاد صنایع آب بر چون فولاد و چدن و … در استان‌های خشکی چون خراسان جنوبی به صلاح نیست.
محمد علی رمضانی، رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی بیرجند در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهارکرد: ما در همین شهرک صنعتی بیرجند با کمبود آب نه فقط برای صنایع و حتی برای شرب مواجه هستیم ولی در کنار آن با راه اندازی صنایعی آب‌بر در سال‌های گذشته رو به رو بودیم.
جانمایی نادرست صنایع آب بر در دل کویر
وی با اشاره به اینکه چدن خوسف و فولاد قاین از جمله صنایع آب‌بر هستند، بیان‌کرد: به نظرم قبل از راه‌اندازی این صنایع باید در زمینه مکان احداث آن درست تصمیم‌گیری می‌شد و جانمایی این صنایع در دل کویر درست نبوده است.
رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به اینکه البته این کارخانه‌ها اشتغال‌زایی خوبی دارند، ادامه‌داد: اما باید به این نکته نیز اشاره کرد که اگر آب این صنایع بزرگ مورد اشاره به صنایع متوسط و کوچک که آب بری کمتر داشته و متناسب با اقلیم کویر هستند، اختصاص می‌یافت اشتغال زایی در همان نسبت و شاید بیشتر نیز رخ می‌داد.
رمضانی با اشاره به اینکه در زمینه استفاده از آب پساب اتفاق خاصی در خراسان‌جنوبی رخ نداده است، گفت: اگر قول و وعده‌ای که درباره اعتبار ۵ میلیاردی برای خط توزیع پساب تصفیه خانه شهرک صنعتی بیرجند توسط معاون وزیر صمت سابق داده شد، عملیاتی می‌شد شاید با چالش کمتری در حوزه آب شهرک صنعتی رو به رو می‌شدیم.
دیر به فکر انتقال آب از خلیج فارس افتادیم
وی درباره انتقال آب از خلیج فارس به خراسان‌جنوبی نیز گفت: به نظر من این اتفاق باید چند سال قبل شروع می‌شد که الان صنایع از این آب استفاده می‌کردند نه اینکه وقتی فرصت‌ها را از دست داده و با مشکل رو به رو شده‌ایم به فکر چاره بیفتیم و در حال حاضر نیز تا رسیدن آب خلیج فارس مدت زمان زیادی طول خواهد کشید.
رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی بیرجند اظهارکرد: همین الان هم که تعدادی از صنایع آب بر در خراسان‌جنوبی ایجاد شده باید سعی‌کنیم که از آب‌هایی مثل پساب ها و … برای آب مورد نیاز آنان استفاده کنیم.
متأسفانه صنایع آب بر بدون کارشناسی لازم به خراسان‌جنوبی آورده شده است و بعد به آب منطقه‌ای برای تأمین آب فشار آورده می‌شود
سعید سروری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌جنوبی نیز در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهارکرد: کارهای مطالعات و هماهنگی‌ها برای خط انتقال آب پساب تصفیه خانه بیرجند جهت صنایع و بسیاری از مصارف دیگر انجام شده است.
اجرایی شدن خط انتقال پساب به مباحث اعتباری بستگی دارد
وی با اشاره به اینکه اجرایی شدن آن به مباحث اعتباری بستگی دارد، گفت: متأسفانه صنایع آب بر بدون کارشناسی لازم به خراسان‌جنوبی آورده شده است و بعد به آب منطقه‌ای برای تأمین آب فشار آورده می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌جنوبی بیان‌کرد: برای تأمین آب صنایع آب بر دو راه وجود دارد که یک بحث انتقال آب از خلیج فارس و استفاده از آن آب است که بی شک این اتفاق در کوتاه مدت میسر نخواهد بود.
سروری ادامه داد: دوم استفاده از پساب فاصلاب‌ها است که همانطور که طرح شد در بیرجند هماهنگی‌ها انجام شده و در قاین نیز سرمایه‌گذاران حوزه صنایع برای استفاده از آب پساب ابراز تمایل کرده‌اند.
صنایع غذایی نیاز به آب با کیفیت دارند
وی گفت: البته باید به این نکته اشاره کرد که برخی از صنایع مثل صنایع غذایی و لبنی نیاز به آب با کیفیت بسیار بالا دارند و نمی‌توان هر آبی را در اختیار آنان قرار داد و معمولا هم این دسته از صنایع در ورودی کارخانه یک تصفیه خانه دارند.
سیدحسن جعفری، مشاور کارخانه چدن خوسف که در محل شهرک شهید رحمانی استقرار دارد، در گفت و گو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه در حال حاضر آب فاز یک کارخانه با شش لیتر در ثانیه تأمین می‌شود، اظهارکرد: فاز دوم ما ارزیابی زیست محیطی را اخذ کرده و برای اجرایی شدن ۲۵ لیتر آب در ثانیه نیاز دارد.
واقف به مشکلات آبی هستیم
وی با تأکید بر اینکه ما نیز به مسائل و مشکلات کم آبی در خراسان‌جنوبی واقف هستیم، گفت: از این نظر تمایل ما بر این است که از آب زهکشی که از بیرجند به سمت خوسف سرازیر است و یا بر اساس قول و وعده‌ای که استاندار سابق داده‌اند از محل پساب تصفیه خانه بیرجند آب خود را تأمین کنیم.
مشاور کارخانه چدن خوسف اظهارکرد: همچنین بحث انتقال آب از دریای عمان و خلیج فارس را نیز باید جدی بگیریم و از متولیان این موضوع را مطالبه جدی داشته باشیم چنانچه برخی از کارخانه‌ها در استان‌های همسایه از این ظرفیت بهره گرفته‌اند.
جعفری با بیان اینکه باید زودتر از این به فکر انتقال آب از دریای عمان و خلیج فارس می‌بودیم، یادآور شد: شاید برخی بگویند صنایعی چون چدن آب‌بری زیادی دارد ولی در کنار آن باید به اشتغال زایی که ایجاد می‌کند نیز توجه کرد و از طرف دیگر هم تأکید می‌کنم خواست ما تأمین از پساب و … است که کمترین آسیب زیست محیطی را وارد کند.
صنعت در خراسان‌جنوبی سهم زیادی در مصرف آب ندارد
وی گفت: از طرف دیگر باید به این موضوع توجه داشته باشیم که براساس آماری که خود متولیان امر ارائه می‌دهند بیشترین مصرف آب در خراسان‌جنوبی مربوط به بخش کشاورزی است و صنعت سهم چندانی در برداشت آب ندارد که نگران کننده باشد.
گفتنی است سلمان اسحاقی نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس نیز در تاریخ سوم مهرماه سال جاری به رسانه ها گفته بود هر کیلومتر انتقال آب از خلیج فارس ۳۵ تا ۴۰ میلیارد تومان و هر لیتر آبی که از این روش به دست ما می‌رسد ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تومان است.
مجتمع فولاد قاین خواهان آب انتقال یافته از خلیج فارس است
اسحاقی با اشاره به اینکه نباید این تصور به وجود آید که این آب را برای مصرف شرب و خانگی و … می‌خواهیم، بیان‌کرد: در حال حاضر مجتمع فولاد قاین و سرمایه‌گذار آن متقاضی خرید آب انتقال یافته از خلیج فارس است.
نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس گفت: در حال حاضر زمان اینکه بحث کنیم که آیا موقع مجوز دادن به پروژه صنایع فولاد قاین به واسطه آب بر بودن کار درستی انجام شده یا نه، نیست و دردی را درمان نمی‌کند بلکه من به عنوان نماینده مردم باید ببینم اگر خسارتی در این پروژه بوده جبران خسارت کنم و اگر سود بوده تلاش برای افزودن سود آن داشته باشم.
اسحاقی با بیان اینکه از همان ابتدا دغدغه سال‌های بعد از راه‌اندازی مجتمع را داشتم، گفت: اگر این پروژه از آبی که برای کشاورزی مردم وجود دارد مصرف کند، بسیاری از مردم که شغلشان کشاورزی است کار خود را از دست می‌دهند و از این جهت باید روش‌های دیگری برای آب این صنایع بیابیم.
مؤلفه های توسعه را با هم ببینیم
بی تردید توسعه در خراسان‌جنوبی مانند هر استان دیگر به مؤلفه‌های متعددی چون تأمین آب، اشتغال‌زایی، مباحث زیست محیطی، رونق اقتصادی و … دارد و باید با اتخاذ راهکارهای مناسب و منطقی و مطابق با اقلیم خشک خراسان‌جنوبی راهکاری بیابیم که هیچ کدام از این مؤلفه‌ها فدای دیگری نشود.
بی شک اگر ظرفیت استفاده از پساب‌ها برای تأمین آب برخی از صنایع زودتر از این جدی گرفته و جانمایی مناسبی برای صنایع آب بر انجام می‌شد، امروز در شهرک صنعتی بیرجند و بسیاری از صنایع دیگر شاهد مشکلی به نام چالش آب نبودیم.
