فعالان اقتصادی خراسان جنوبی از رئیس جمهور، تقویت زیرساختها و رفع نابرابری را خواستار شدند
فعالان اقتصادی خراسان جنوبی روز پنجشنبه در نشست با دکتر پزشکیان رئیس جمهور ضمن معرفی ظرفیتهای بالقوه این استان بر تقویت زیرساختها و فراهم کردن زمینه توسعه از طریق رفع نابرابریها را خواستار شدند.
فعالان اقتصادی بهعنوان موتور محرک تولید، اشتغال و سرمایهگذاری، نقشی تعیینکننده در مسیر توسعه پایدار کشور ایفا میکنند؛ نقشی که در استانهای مرزی و کمتر برخوردار همچون خراسان جنوبی، اهمیتی دوچندان مییابد، در چنین استانهایی، حضور بخش خصوصی پویا نهتنها به رونق تولید و کاهش بیکاری منجر میشود، بلکه تثبیت جمعیت، تقویت امنیت پایدار و کاهش شکافهای منطقهای را نیز به دنبال دارد.
از اینرو، حمایت هدفمند دولت از فعالان اقتصادی میتواند زمینهساز بهرهگیری از ظرفیتهای بومی، افزایش تابآوری اقتصادی و حرکت متوازن کشور در مسیر پیشرفت باشد.
سرمایه گذاران چشم به راه چاره دولت
نشستی که امروز (پنجشنبه) فعالان اقتصادی خراسان جنوبی با رئیسجمهور در سالن شهید رجایی استانداری داشتند، فرصتی برای طرح دستاوردها، ظرفیتها و چالشهای پیشروی توسعه این استان مرزی بود که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
یکی از نمایندگان فعالان اقتصادی خراسان جنوبی در این نشست گفت: با وجود تحولات مثبت پس از پیروزی انقلاب اسلامی، محرومیت مناطق مرزی بهطور کامل جبران نشده است، لذا نظام همچنان به مناطق مرزی بهویژه شرق کشور بدهکار است و خراسان جنوبی نیز از این قاعده مستثنا نیست.
سید محمدحسین زینلی با بیان برخی چالشهای استان خراسان جنوبی افزود: نرخ بالای بهره و سهم پایین تسهیلات تکلیفی، امکان سرمایهگذاری مولد را محدود کرده است و انتظار میرود تسهیلات سرمایهگذاری با نرخ ترجیحی و متناسب با واقعیتهای تولید به مناطق کمتر توسعه یافته اختصاص یابد.
وی عملی شدن شعار تمرکززدایی در تصمیمگیری را ضروری دانست و تصریح کرد: با توجه به تأکید رئیسجمهور بر نقش محوری استانداران، لازم است اختیارات در حوزههایی مانند مجوزهای محیط زیست، بانک، انرژی و شهرکهای صنعتی به استانها تفویض شود تا فرآیندها کوتاهتر و کارآمدتر شود.
این فعال اقتصادی همچنین اصلاح سازوکار صندوق توسعه ملی را خواستار شد و گفت: تجربه میدانی نشان میدهد منابع این صندوق عمدتاً به سمت استانهای برخوردار و پروژههای کمریسک در مرکز کشور هدایت میشود، در حالی که مناطق کمتر برخوردار سهم واقعی خود را دریافت نمیکنند.
وی به برخی مسائل مشخص استان نیز اشاره کرد و افزود: وجود اسکلت فرسوده یک هتل نیمهتمام در تپههای ۱۷ شهریور بیرجند که بیش از ۳۰ سال بلاتکلیف مانده، نمادی از ناکارآمدی در تعیین تکلیف پروژههاست.
زینلی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مطالبات صنعت تایرسازی کشور گفت: حدود هفت همت مطالبات قطعهسازان از خودروسازان پرداخت نشده و تخصیص دیرهنگام ارز نیز مشکلات این بخش را تشدید کرده است.
زیرساختها متناسب با وسعت خراسان جنوبی نیست
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان جنوبی هم با تبیین جایگاه راهبردی این استان در تجارت خارجی کشور گفت: خراسان جنوبی با وجود آنکه حدود ۹ درصد از مساحت کشور را در اختیار دارد، تنها یک درصد جمعیت ایران را میزبانی میکند، اما زیرساختهای محدود جادهای و حملونقلی آن، بستری برای خدمترسانی به کل کشور فراهم کرده است.
علیرضا خامهزر افزود: بخش قابل توجهی از مسیرهای ترانزیتی استان در خدمت صادرات سایر استانها از جمله اصفهان، یزد و کرمان به افغانستان است، اما در زمینه تقویت زیرساختها، توجه متقابلی به خراسان جنوبی نمیشود و جادهها بهصورت یکطرفه بار ترافیکی و استهلاک را تحمل میکنند.
وی ادامه داد: حدود یکسوم صادرات ایران به کشور افغانستان به لحاظ ارزشی و نزدیک به ۵۰ درصد خدمات صادراتی از مسیر این استان انجام میشود، در حالی که زیرساختهای موجود، بهویژه در حوزه راه و راهآهن، پاسخگوی این نقش ملی نیست.
خامهزر تقویت اعتبارات راههای استان، تسریع در اجرای پروژه راهآهن و افزایش اعتبارات ملی برای پروژههای واقع در مسیر کریدور شمال–جنوب و کریدور شرق کشور را از مطالبات اصلی فعالان اقتصادی عنوان کرد و گفت: خراسان جنوبی باید بتواند نقش واقعی خود را در ترانزیت منطقهای ایفا کند، اما با سطح فعلی تخصیص اعتبارات، تحقق این هدف امکانپذیر نیست.
وی با اشاره به ظرفیت بازار افغانستان اظهار کرد: افغانستان همسایه شرقی ایران، سالانه حدود سه میلیارد دلار از کالاهای ایرانی را خریداری کرده و طی سالهای اخیر بین ۲ تا ۲.۵ میلیارد دلار صادرات ایران به این کشور ثبت شده اما واردات ایران از افغانستان در هیچ مقطعی به ۱۰۰ میلیون دلار نرسیده و تراز تجاری به نفع کشورمان بوده است.
رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی با تأکید بر اهمیت امنیت غذایی کشور گفت: در شرایطی که تهدیدهای غذایی وجود دارد، خراسان جنوبی بهعنوان استان مرزی میتواند با استفاده از ظرفیت کشت قراردادی در افغانستان، بخشی از نیاز کشور به محصولات راهبردی نظیر ذرت، سویا، جو، حبوبات، دانههای روغنی و پنبه را تأمین کند.
خامهزر همچنین در خصوص فعال شدن دوباره پروژه جاده مرز ولایت فراه افغانستان گفت: این پروژه که حدود ۱۷ سال متوقف مانده بود، با پیگیریهای صورتگرفته مجدداً به چرخه اجرا بازگشته و پیشرفت مناسبی را تجربه میکند.
اشتغال پایدار با توسعه گردشگری در خراسان جنوبی
یکی از فعالان حوزه گردشگری خراسان جنوبی نیز با تشریح ظرفیتهای کمنظیر تاریخی، طبیعی و فرهنگی این استان گفت: خراسان جنوبی با برخورداری از آثار ثبتشده جهانی و ملی، جایگاهی ویژه در صنعت گردشگری شرق کشور دارد و میتواند به یکی از قطبهای مهم گردشگری ایران تبدیل شود.
آمنه سیاری با بیان اینکه بخش عمده جاذبههای گردشگری خراسان جنوبی در روستاها و مناطق عشایری واقع شده است، تصریح کرد: توسعه گردشگری در این استان بهطور مستقیم موجب اشتغالزایی مولد، افزایش درآمد، بهبود معیشت جوامع روستایی و عشایری و جلوگیری از مهاجرت میشود.
وی دو مطالبه راهبردی فعالان این بخش از رئیسجمهور را دعوت از هلدینگهای بزرگ و توانمند اقتصادی کشور برای سرمایهگذاری در صنعت گردشگری خراسان جنوبی و تدوین و تعریف «مثلث گردشگری شرق کشور» با محوریت استانهای خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان عنوان کرد.
کلید حل مشکل ناترازی انرژی در خراسان جنوبی
یکی دیگر از فعالان اقتصادی خراسان جنوبی با بیان ظرفیتهای کمنظیر معدنی این استان گفت: خراسان جنوبی با وجود شرایط سخت اقلیمی، مهد ذخایر ارزشمند معدنی کشور بوده، اما کمبود زیرساختها مانع بالفعل شدن این ظرفیتها شده است.
علیرضا عابدی ظهار کرد: این استان دارای حدود ۴۰۰ کیلومتر کمربند معدنی مستعد و بیش از ۲۰۰ کیلومتر کمربند ذخایر عظیم زغالسنگ، خاکهای صنعتی، عناصر نادر خاکی و سایر مواد معدنی است که برخی از آنها در سطح کشور و حتی جهان کمنظیر به شمار میروند.
وی افزود: تبدیل این ظرفیتهای بالقوه به بالفعل، بدون توسعه زیرساختهای اساسی امکانپذیر نیست؛ خراسان جنوبی نه راهآهن دارد، نه پرواز باربری و نه مسیرهای مناسب حملونقل ؛ لذا ، ارتقای جاده به آزادراه یک مطالبه جدی برای توسعه اقتصادی این استان محسوب میشود.
این فعال اقتصادی تأمین پایدار آب را از دیگر نیازهای اساسی استان برشمرد و تصریح کرد: خط چهارم انتقال آب از دریای عمان تنها راهکار پایدار برای تأمین آب صنایع معدنی استان است و انتظار میرود این پروژه همانند سایر استانها هرچه سریعتر عملیاتی شود.
وی با اشاره به چالش ناترازی انرژی در کشور گفت: یکی از حلقههای مغفول در مدیریت ناترازیها، وجود حدود سه میلیارد تن زغالسنگ حرارتی در کشور است که بخشی از آن دچار خودسوزی میشود، در حالی که سالانه حدود ۱۵ میلیون تن زغالسنگ حرارتی قابلیت بهرهبرداری دارد.
عابدی با بیان اینکه تنها نیروگاه زغالسنگی پس از ۱۷ سال با پیگیریهای صورتگرفته، در آستانه بهرهبرداری فاز نخست قرار دارد؛ تسریع در تکمیل این پروژه را خواستار شد و افزود: با احداث سه نیروگاه پنج هزار مگاواتی در طبس و نهبندان، خراسان جنوبی میتواند به هاب تولید برق کشور تبدیل شده و علاوه بر کاهش ناترازی، زمینه صادرات برق به کشورهای حاشیه شرقی مرز را فراهم کند.
وی با اشاره به آزادسازی ۳۵ هزار کیلومتر مربع از پهنههای معدنی استان در سال گذشته گفت: با این حال، حدود ۲۰۰ محدوده معدنی پرپتانسیل همچنان در اختیار سه نهاد حاکمیتی شامل سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران، سازمان زمینشناسی کشور و سازمان انرژی اتمی ایران است که پس از گذشت ۱۷ سال، هنوز تعیین تکلیف نشدهاند.
این فعال اقتصادی با بیان پایین بودن تولید ناخالص داخلی استان به دلیل محرومیتهای اقلیمی و زیرساختی، محاسبه حقوق دولتی معادن بر اساس استخراج واقعی، تأمین سوخت مورد نیاز معادن و صدور دستور برای آغاز عملیات اجرایی نخستین منطقه ویژه معدنی کشور را در مرز ماهیرود خواستار شد.
خراسان جنوبی در سودای قطب دانش بنیان شدن
یکی دیگر از فعالان اقتصادی خراسان جنوبی با تأکید بر ظرفیتهای علمی و دانشبنیان این استان گفت: خراسان جنوبی نهتنها در حوزههای گردشگری،بلکه در زمینه کشاورزی و معدن دارای مزیت است و با برخورداری از سرمایه انسانی توانمند میتواند به یکی از قطبهای دانشبنیان کشور تبدیل شود.
مهدی باقری اظهار کرد: مردم خراسان جنوبی تفکری مردمی و علمی دارند و بخش قابل توجهی از پیشگامان علم در ایران ریشه در این منطقه داشتهاند، لذا امروز نیز شرکتهای دانشبنیان و فناور متعددی از دل همین جامعه شکل گرفتهاند که قادرند خدمات فناورانه و تخصصی را در سطح ملی و حتی بینالمللی ارائه دهند.
وی با تشریح ظرفیت بالای شرکتهای فناوری اطلاعات استان افزود: این شرکتها که مبتنی بر دانش مهندسی و نیروی انسانی متخصص هستند، توانایی توسعه صادرات خدمات فناوری اطلاعات را دارند و میتوان از این ظرفیت در قالب دیپلماسی فناوری بهره گرفت.
این فعال اقتصادی تصریح کرد: خراسان جنوبی بهعنوان شرقیترین استان کشور و با توجه به هممرزی با کشورهایی که اشتراکات زبانی و فرهنگی دارند، میتواند بهعنوان پایلوت دیپلماسی فناوری انتخاب شود؛ موضوعی که با رویکرد دولت در کاهش تمرکز از تهران و توزیع متوازن ظرفیتها در سراسر کشور همراستا است.
باقری با طرح این پرسش که آیا با یکسان بودن نظامهای مالیاتی، تأمین اجتماعی و پرداخت حقوق میان پایتخت و استانهای کمتر برخوردار، انگیزهای برای ماندگاری جوانان در شهرهای خود باقی میماند، گفت: در شرایطی که مزایای اقتصادی در تهران بیشتر بوده، طبیعی است که جوانان به سمت مهاجرت گرایش پیدا کنند.
وی ادامه داد: در حالی که کشورهای همسایه و عربی با پهن کردن فرش قرمز و ارائه درآمدهای دلاری، نخبگان حوزه فناوری اطلاعات ایران را جذب میکنند، انتظار میرود با فراهم کردن زیرساختهای لازم، زمینه فعالیت این جوانان در داخل کشور فراهم شود.
این فعال حوزه فناوری با تأکید بر اهمیت توسعه زیرساختها گفت: بزرگترین چالش شرکتهای دانشبنیان، کمبود زیرساخت مناسب است لذا اگر این بستر فراهم شود، جوانان نخبهای که امروز کشورهای دیگر برای جذب آنها تلاش میکنند، میتوانند در استان خود منشأ تحول باشند.
وی در پایان حمایت جدی از پارک علم و فناوری خراسان جنوبی را خواستار شد و گفت: ایجاد زیرساخت مناسب و راهاندازی شهرک فناوری با هدف تلفیق فناوری اطلاعات و صنعت، میتواند به حل مسائل کشور بهصورت مسئلهمحور کمک کند؛ هرچند در یک سال اخیر اتفاقات خوبی در حوزه دانشبنیان استان رخ داده است، اما انتظار میرود با نگاه راهبردی دولت، در کنار هر مرکز صنعتی، یک هسته یا مرکز دانشبنیان نیز شکل گیرد.
رئیس جمهور قرار است امروز علاوه بر دیدارهای جداگانه با فعالان اقتصادی و سیاسی، فرهیختگان و فعالان فرهنگی، مدیران رسانه، در نشست توسعه نهضت عدالت آموزشی و نیز شورای برنامهریزی خراسان جنوبی حضور یابد.
گفت و گوی زنده تلویزیونی با مردم استان از دیگر برنامه های سفر یک روزه رئیس جمهور به خراسان جنوبی است.
در این سفر، محسن حاجیمیرزایی رئیس دفتر رئیسجمهور و محمدجعفر قائمپناه معاون اجرایی رئیسجمهور، دکتر پزشکیان را همراهی میکنند.
خراسان جنوبی که یکی از استانهای مرزی کشور است، به مرکزیت بیرجند ۱۲ شهرستان و حدود ۸۰۰ هزار نفر جمعیت دارد.
خراسان جنوبی یکی از پهناورترین استان های ایران است که در شرق کشور واقع شده، از شمال با خراسان رضوی، از غرب با یزد و اصفهان، از جنوب با کرمان و از شرق با افغانستان هم مرز است.
این موقعیت جغرافیایی استراتژیک، استان را به یکی از محورهای مهم مبادلات تجاری با افغانستان تبدیل کرده و آن را از نظر اقتصادی و ترانزیتی حائز اهمیت کرده است.
